Termoelektrana Stanari

U maju 2010. godine, EFT - Rudnik i Termoelektrana Stanari d.o.o. i Dongfang Electric Corporation potpisali su ugovor o izgradnji termoelektrane snage 300 MW u neposrednoj blizini rudnika Stanari. Osnovni parametri tehnološkog koncepta TE Stanari su:
Jedan blok instalisane snage 300 MW
Kotao sa sagorijevanjem u cirkulacionom fluidizovanom sloju sa podkritičnim parametrima pare
Parna turbina sa jednim međupregrijavanjem
Vazduhom hlađeni kondenzator
Povezivanje na 400 kV dalekovod



Postoje dva tehnička aspekta TE Stanari koja je izdvajaju od sličnih termoelektrana u regionu koje kao gorivo koriste ugalj: kotao sa sagorijevanjem u cirkulacionom fluidizovanom sloju (CFB) i vazduhom hlađeni kondenzator (ACC).

CFB Kotao

Kao čista tehnologija za sagorijevanje uglja, CFB tehnologija se od 1960-ih godina uspješno koristi širom svijeta. CFB proces karakteriše efikasno sagorijevanje širokog spektra goriva, istovremeno održavajući niske emisije.

Fleksibilnost goriva – relativno niske temperature u ložištu niže su od temperature omekšavanja pepela za skoro sve vrste goriva. Kao rezultat toga, projektovanje ložišta je nezavisno od karakteristika pepela, što omogućava korišćenje širokog spektra goriva.



Niske emisije SO2 – krečnjak je efikasan sorbent sumpora u temperaturnom rasponu od 815°C do 925°C. Efikasnost odstranjivanja SO2 u iznosu od 95% i više, demonstrirana je uz dobru iskorišćenost sorbenta.

Niske emisije NOX – niske temperature u ložištu od 850°C do 890°C, uz dovod vazduha u ložište, rezultiraju veoma niskim emisijama NOX.

Visoka efikasnost sagorijevanja – dugo zadržavanje čvrstih čestica u ložištu nastalo kao rezultat prikupljanja/recirkulacije čvrstih čestica putem ciklona, uz kontakt čvrstih čestica/gasa u ložištu prouzrokovan protokom vazduha u fluidizovanom sloju, rezultira visokom efikasnošću sagorijevanja.



Pepeo

Proces sagorijevanja u kotlovskom postrojenju TE Stanari odvija se u cirkulacionom fluidizovanom sloju. Ugalj se sagorijeva u ložištu, uz prisustvo značajne količine inertnog materijala, na temperaturama od ~850°C, što je značajno niže od temperature topljenja pepela, koje se odvija kroz više faza (od inicijalne deformacije do razlivanja).

Ugalj u dostavnom stanju sadrži i mješavinu različitih nesagorivih mineralnih materija, a pepeo zapravo predstavlja te nesagorive materije, nakon završetka procesa sagorijevanja.

U kotlovskom postrojenju TE Stanari pepeo se može izdvajati sa dna kotla ili u slučaju letećeg pepela ispod druge promaje kotla i ispod postrojenja vrećastog filtera. Pepeo sa dna kotla se iz ložišta evakuiše korišćenjem rotacionih hladnjaka pepela, gdje se otpadna toplota pepela ujedno koristi za regenerativno zagrijavanje dijela protoka osnovnog kondenzata. Nakon toga se preko 2 linije kofičastih transportera (horizontalni i vertikalni) odvodi u silos pepela sa dna kotla. Leteći pepeo se u najvećoj mjeri izdvaja u vrećastom filteru (izlazna koncentracija praškastih materija manja je od 30mg/Nm3), a zatim pneumatskim transportom prosleđuje do pripadajućih silosa.



Ispod silosa za prikupljanje i skladištenje pepela sa dna kotla i 2 silosa letećeg pepela, smještena je oprema za pražnjenje koja se sastoji od dva odvojena sistema za dalji transport. Prvi sistem podrazumijeva suvi transport kamionima-cisternama za dalju komercijalnu upotrebu do krajnjeg odredišta kupca, a drugi sistem podrazumijeva vlaženje pepela (vodom) i transport na deponiju.

Trajno deponovanje čvrstih ostataka sagorijevanja vrši se u dijelu rudnika gdje je završena eksploatacija uglja u posebno pripremljenim kasetama koje su obložene vodonepropusnom folijom u skladu sa savremenim principima i ekološki prihvatljivom tehnologijom.

Na samoj deponiji se vrši planiranje pepela utovarnom lopatom KOMATSU („WA-320“), kao i orošavanje vodom radi sprečavanja razvejavanja pepela. Po završetku deponovanja pepela, kasete će biti pokrivene folijom a površina iznad kasete rekultivisana.

ACC

Para na izlazu trostepene turbine sa jednim medjupregrijavanjem kondenzuje se u vazduhom hla?enom kondenzatoru.

Vazduhom hladjeni kondenzator je spoljasnjeg tipa sa prinudnom promajom, montiran na celicnu konstrukciju i sacinjavaju ga visestruki moduli. Dimenzije povrsine koju zauzima ACC sistem su 70x59 m. Visina postolja za ventilator iznosi 32 m. Ugradjeno je ukupno 30 ventilatora, svaki sa snagom motora od 90 kW. Osnovne prednosti ovog sistema jesu smanjen uticaj na �ivotnu sredinu, kra?e vrijeme izgradnje, lak�e rukovanje i regulacija ukupnog sistema.